Na dyscyplinę prawoznawstwa sensu stricto składają się: nauki historycznoprawne (historia ustroju państwa, historia administracji, historia prawa sądowego - Polski oraz powszechna), historia doktryn polityczno-prawnych, teoria państwa i prawa, filozofia prawa, socjologia prawa, oraz tzw. nowe nauki prawne, takie jak np.: komparatystyka prawnicza, nauka polityki prawa, antropologia prawa. W szerokim ujęciu zestaw ten może uzupełniać nauka administracji.

Kryterium zaliczenia wymienionych dyscyplin naukowych do prawoznawstwa ma charakter negatywny - grupuje się tu wszystkie te dyscypliny nauk prawnych, które nie są tzw. dyscyplinami dogmatycznymi mieszczącymi się w gałęziowym podziale prawa (np. nauki prawno-karne; nauki cywilistyczne - prawo cywilne materialne i procesowe, prawo rodzinne i opiekuńcze, prawo prywatne międzynarodowe; prawo międzynarodowe publiczne; prawo handlowe; prawo pracy; prawo administracyjne; publiczne prawo gospodarcze, prawo finansowe).

Wobec znaczących aktualnie tendencji do rozwoju zwłaszcza wspomnianych „nowych nauk prawnych", które zachowują najsilniejszy genetyczny związek z tradycyjnymi dyscyplinami, jak teoria państwa i prawa, filozofia i socjologia prawa, a także wobec rozwijających się na naszym Uniwersytecie studiów administracyjnych i badań nad administracją publiczną, należałoby dążyć w pierwszym etapie do zgrupowania dyscyplin historycznoprawnych oraz teorio prawoznawczych w jednym zespole organizacyjnym w postaci katedry „matki", w obrębie której winno się również znaleźć prawo rzymskie (w niektórych „młodych" polskich uniwersytetach reprezentantów tej dyscypliny włącza się do zespołów grupujących historyków prawa).

W miarę rozwoju kadrowego Instytutu w obrębie tak zakreślonej katedry mogłyby kształtować się pracownie (zespoły) badawcze reprezentujące poszczególne wymienione nauki (przede wszystkim nauki historycznoprawne oraz historię administracji), a następnie - w perspektywie kilku, kilkunastu lat - zakłady i wreszcie odrębne katedry z tradycyjnym akademickim profilem badawczym, charakterystycznym dla rozwiniętych polskich fakultetów prawniczych.

PLANY BADAWCZE PROPONOWANEJ KATEDRY NAUK PRAWOZNAWCZYCH

Aktualnie obowiązujące przepisy prawne wiążą realizację przedmiotów (kursów) umieszczonych w planach studiów z profilem indywidualnych lub zespołowych badań naukowych prowadzonych w uczelni wyższej. W realizowanych w Instytucie programach studiów I i II stopnia dla kierunku administracja pomieszczonych jest 7 przedmiotów, których profil tematyczny obejmuje szeroko rozumiane nauki prawoznawcze: podstawy prawoznawstwa, nauka o państwie, nauka administracji, legislacja administracyjna, socjologia prawa, historia administracji oraz przemiany ustrojowe i prawne na ziemiach polskich. Z kolei na kierunku prawo przedmiotów takich jest 11: prawoznawstwo, socjologia dla prawników, filozofia dla prawników, metodologia badań w naukach prawnych, legislacja i technika prawodawcza, teoria państwa i prawa, etyka zawodów prawniczych, historia ustroju i prawa na ziemiach polskich, powszechna historia państwa i prawa, historia doktryn politycznych i prawnych, prawo rzymskie.

Zadaniem planowanej katedry byłoby podjęcie zespołowych badań naukowych nad historią administracji i ustroju ziem polskich oraz historią prawa sądowego na przestrzeni dziejów ziem polskich i Polski ostatnich dwu stuleci (er późno nowożytnej i najnowszej). Szczególnie wskazane byłoby podjęcie, raczej niedostatecznie rozwiniętych, badań nad tymi zagadnieniami dla okresów Galicji doby autonomicznej oraz II Rzeczypospolitej. Z problematyką historyczną wiązać by się mogły badania nad polską myślą prawno-ustrojową oraz dorobkiem nauk prawoznawczych tego okresu (teorii i filozofii prawa), które miały wówczas w Polsce wybitnych reprezentantów o światowej i europejskiej renomie.

prof. dr hab. Piotr Tusiński, Kierownik Katedry