dr Iwona Lupa-Wójcik
Katedra Samorządu i Zarządzania
Termin „womenomics” (women + economy) powstał w celu zaznaczenia rosnącego wpływu kobiet na gospodarkę[1]. Czy zwiększenie aktywności zawodowej kobiet może wpłynąć korzystnie na rozwój gospodarczy? Czy wzrost liczby kobiet w zarządach może przyczynić się do sukcesu organizacji? Okazuje się, że tak! Z perspektywy ekonomicznej kobiety są tak samo produktywne jak mężczyźni[2]. Wyniki badania PwC obalają mit, zgodnie z którym tylko mężczyźni potrafią budować korzystne relacje biznesowe i tworzyć sieć wartościowych kontaktów. Okazuje się, że akurat ta umiejętność należy do kluczowych talentów menedżerek. Wynika to z faktu, iż kobiety nie pragną rywalizacji, lecz raczej tworzenia pozytywnych relacji biznesowych oraz współpracy[3]. Jak czytamy w raporcie Fundacji Liderek Biznesu: „Jeżeli wiedziałbym, że potrzebuję menedżera z przewagą miękkich umiejętności, to statystycznie mam większe szanse znaleźć taką osobę wśród kobiet, gdyż mają większą empatię”[4]. Wysoki poziom kompetencji miękkich w połączeniu z dużą wiedzą i umiejętnościami kobiet sprawia, że zwiększenie ich aktywności zawodowej i obsadzanie nimi stanowisk kierowniczych zwiększa konkurencyjności gospodarek[5]. Dlaczego zatem ekonomia przyszłości jest kobietą? Dlatego, że kobiety mają zdecydowanie lepiej rozwinięte kompetencje miękkie niż mężczyźni. A jeśli czytaliście moje poprzednie wpisy, to wiecie, że rola kompetencji miękkich na rynku pracy będzie się systematycznie zwiększać. To sprawi, iż kobiety – z ekonomicznego punktu widzenia – będą coraz cenniejszymi pracownikami. Zgodnie z prognozami, ich udział na stanowiskach zarządczych będzie się zwiększał. W 2040 r. ponad 30% nowo nominowanych prezesów będą stanowiły kobiety[6].
Póki co jednak sytuacja kobiet na rynku pracy nie jest wciąż zadowalająca, co potwierdzają wyniki badań w raportach cytowanych choćby w tym wpisie. Wciąż istnieją duże luki w wynagrodzeniach między kobietami a mężczyznami, oczywiście na niekorzyść kobiet. Niższe płace dla kobiet nie są jednak podstawowym problemem. W Polsce kobiety wciąż napotykają wiele przeszkód zakorzenionych w społecznych stereotypach, postępowaniu firm i ich kulturze biznesowej, gdy tylko usiłują w pełni wykorzystać swoje możliwości zawodowe (jest to zjawisko tzw. „szklanego sufitu”). Wyniki pomiarów wskaźnika GEI (Gender Equality Index), stosowanego przez Europejski Instytut Równości Płci z 2013 r. wskazuje, że Polska znalazła się w grupie państw o najniższym poziomie równości płci i osiągnęła poziom 44, podczas gdy najwyższy wskaźnik równości osiągnęły kraje skandynawskie: Szwecja (75), Dania (74) i Finlandia (73). Ogólna wartość indeksu dla 27 krajów Unii Europejskiej wyniosła 54[7]. W naszym kraju tylko nielicznym kobietom udaje się wejść do zarządów firm (zwykle najwyższe stanowiska w firmach zajmują mężczyźni)[8]. Niewątpliwie niska reprezentacja kobiet na stanowiskach zarządczych stanowi niewykorzystanie potencjału kapitału ludzkiego na rynku pracy, w który zainwestowano w ramach polskiego systemu edukacji (szkoły, państwowe uczelnie wyższe). Niestety, w oczywisty sposób ma to negatywny wpływ na całą polską gospodarkę”[9]. Prognozy są jednak optymistyczne: „Nie mam wątpliwości, że na kluczowych stanowiskach w biznesie jest nadal za mało kobiet. Jednak badania, które przeprowadza PwC od dziesięciu lat na grupie 2500 największych spółek giełdowych, w Polsce i na świecie, jasno pokazują, że odsetek nowo nominowanych kobiet na prezesów firm rośnie. W 2040 r. będzie nas już ponad 30%. Zmienia się model społeczny, co widać także w Polsce”[10].
Na co powinny zwrócić uwagę kobiety, które pragną zwiększać swoją rolę na rynku pracy? Przede wszystkim powinny rozwijać swoje kompetencje w zakresie: strategicznego patrzenia na biznes, umiejętności przejmowania inicjatywy oraz innowacyjnego myślenia[11]. Dzięki temu mogą zwiększyć swoją przewagę nad mężczyznami na rynku pracy.
———-
[1] Maitland A., Wittenberg-Cox A., Kobiety i ich wpływ na biznes. Nowa rewolucja gospodarcza, Wolters Kluwer SA, Warszawa 2013.
[2] Praca i przedsiębiorczość kobiet | potencjał do wykorzystania w Polsce, Deloitte Polska 2016.
[3] Kobiety menedżerami przyszłości Wyzwania w skutecznym kształtowaniu liderek, PwC Polska Sp. z o.o. 2015.
[4] Za mało kobiet w zarządach. Dlaczego nic się nie zmienia?, Fundacja Liderek Biznesu, Warszawa, czerwiec 2017, s. 10.
[5] Praca i przedsiębiorczość kobiet | potencjał do wykorzystania w Polsce, Deloitte Polska 2016.
[6] Kobiety menedżerami przyszłości Wyzwania w skutecznym kształtowaniu liderek, PwC Polska Sp. z o.o. 2015.
[7] Więcej równości – więcej korzyści w gospodarce. Kobiety i mężczyźni na stanowiskach decyzyjnych w polskiej gospodarce w latach 2010–2013, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa 2014.
[8] Kobiety na rynku pracy. Raport Hays, 2017, s. 33.
[9] Więcej równości – więcej korzyści w gospodarce. Kobiety i mężczyźni na stanowiskach decyzyjnych w polskiej gospodarce w latach 2010–2013, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa 2014.
[10] Kobiety menedżerami przyszłości Wyzwania w skutecznym kształtowaniu liderek, PwC Polska Sp. z o.o. 2015.
[11] Za mało kobiet w zarządach. Dlaczego nic się nie zmienia?, Fundacja Liderek Biznesu, Warszawa, czerwiec 2017.